د طنز د دنيا يو عزيز
زمان خواندن: (تعداد واژه ها: )
ليکوال:
عبدالجبار فراز
عزيز نسين په
١٩١٥م کې دنيا ته راغى. د دغه نړيوال طنزليکوال ژوند له لوړو ژورو ډک دى. د نظامي
زده کړو تر بشپړولو وروسته پر پوځي خدمت بوخت شو. خو دا چې د ده ذوق او فکري ميلان
بلې خوا ته و، نو هره شېبه د دغې دندې د خوشي کولو په خيال کې و. اخير ځنې لاس پر
سر شو او مسلکي ليکوالۍ ته يې مخه کړه. په ډېر لږ وخت کې يې نړيوال شهرت او نوم
وګاټه. د نسين د ژوند تر ټولو پام وړ ټکى د هغه عقيدوي اړخ دى. پر نوموړي باندې د
ترکي مذهبي مشرانو له خوا د کافر او ګمراه ټاپې هم وهل شوي دي. د ده ديني ژمنتيا
هغه وخت لا تر شک لاندې راغله چې د اسلام د مشهور دښمن سلمان رشدي يو خرافي ناول
(شيطاني آيتونه) يې ترجمه کړ. د ده دغه کار ترکي مسلمانان وپارول. آن تر دې چې د
نوموړي د وژلو هڅې هم وشوې. د ١٩٩٣م د جولاى پر دويمه نېټه، کله چې عزيز نسين د
سيواس سيمې يوه هوټل ته په فيسټيوال کې د ګډون کولو لپاره ننووت، نو پارېدلو
مسلمانانو يې پر ضد لاريون پيل کړ او تر هوټل راچاپېر شول. دغو خلکو د ياد ليکوال
د وژلو په موخه د هوټل ودانۍ ته اور ورته کړ. د اور لګېدنې له امله جوړې شوې هله
ګولې او د پوليسو او ژغورندويه ادارې مداخلې نسين ته د تېښتې لار پرانيسته، خو ٣٧
کسان د لمبو خوراک شول. دغه پېښه د سيواس د عامه وژنې په نوم هم يادېږي.
عزيز نسين په
1972م کې د نسين په نوم يوه خيريه ټولنه جوړه کړه. دغې ټولنې به هر کال څلور
بېوزله او بې کوره ماشومان خپلول او د هغوى د زده کړې او ساتنې بشپړ مسووليت به يې
پر غاړه اخيست. نسين ياد بنياد ته دومره متعهد و چې د خپلې ټولې ليکوالۍ عايد يې
ورته وقف کړ. ده په سياست کې هم څه ناڅه برخه اخيستې ده. کله چې په ١٩٨٠م کې د
کنان ايورين له خوا پوځي کودتا وشوه، عزيز نسين د روڼآندو په غوښتنه د نظامي حکومت
د راپرځولو لپاره يو فکري کمپاين پيل کړ.
آنلاین : http://hask.blogfa.com/post-347.aspx
