آیا افغانستان باز میدان رویاروی شرق و غرب میشود؟

در اوآخر ماه می سال جاری یونس قانونی، رییس ولسی جرگه و عضو جبهه متحد ملی، سیدمحمدگلابزوی، وکیل شورا و عضو جبهه متحد ملی، و شاکرکارگر، وکیل شورا و پیرو جنرال عبدالرشید دوستم، به شهر سن-پیترزبورگ فدارتیف روسیه رفتند تا، درظاهر، منحیث مهمان در اجلاس پارلمانی کشورهای مشترک المنافع روسیه اشتراک ورزند.

اما گفته میشود مهمانان افغان نه تنها در اجلاس رسمی حضور فعال نرسانیدند، بلکه شایعاتی وجود دارد که ملاقاتهای سریی با ادارت مختلف روسیه، از جمله سازمان استخبارات خارجی آنکشور(SVR)، داشتند.

شماری از وکلای شورای ملی که به اسناد محرم دولتی دسترسی دارند و همچنان یک دیپلمات غربی (که نخواست هویت اش فاش گردد) به نویسنده گفتند که قانونی توافق نموده است در بدل حمایتهای مالی و سیاسی روسیه و ایران میزان فشار بر حکومت حامدکرزی را بیشتر ساخته و با توسعهء بحران و کشمکش سیاسی میان رییس جمهور کرزی از یکطرف و ولسی جرگه و جبهه ملی از جانب دیگر زمینه ساز ایجاد دگرگونی در ساختار رهبری دولت گردد.

افغانستان با کی مواجه است؟
جهت وضاحت موضوع لازم است SVR (سازمان جاسوسی خارجی فدراتیف روسیه که جاگزین KGB اتحادجماهیرشوروی) و VEVAK (وزارت اطلاعات و امنیت کشور ایران وارث SAVAK) مختصرا به معرفی گرفته شوند.

در 21 دسامبر 1995 رییس جمهور اسبق روسیه، بوریس یلتسین، فرمانی را امضا نمود که براساس آن نام KGB، یا سازمان جاسوسی اتحاد شوروی، به Foreign Intelligence Service که اختصار روسی آن SVR میشود، تغییر نمود. به نقل یک منبعی که در مورد سازمانهای جاسوسی جهان تحقیق مینماید، SVR بیشتر از وزارت خارجه روسیه در تعیین خطوط اساسی سیاست خارجی و دیپلماسی روسیه نقش ایفا میکند. SVR، همانند CIA ایالات متحده امریکا، هر صبح برای رییس جمهور کشور خلاصهء رویدادهای مهم جهان و منطقه را گزارش میدهد و مزید بر آن پیشنهاد اتخاذ تصامیم و اجرای برنامه های مختلف را هم ارایه میدارد.

از اواسط دهه نود بدینسو، SVR با گزینش محاسبات نوین ستراتیژیک روابط و همکاری های خود با سازمان جاسوسی جمهوری مردمی چین و جمهوری اسلامی ایران را تشدید بخشیده است. SVR از جمله سازمانهای است که در انتقال تخنیک، تجربه و ابزارهای اساسی تکنالوژی هستوی از روسیه به ایران نقش محوری داشته است. گمانه زنی های هم وجود دارد که SVR به محافظین جمهوری عراق، سپاه جانفدایان صدام، آموزش جنگهای چریکی و عملیات خرابکاری داده است.

و VEVAK، سازمان جاسوسی جمهوری اسلامی ایران، که متهم به طراحی، اجرا و تمویل ده ها عملیات تروریستی در کشورهای مختلف جهان میباشد و علاوه بر دست داشتن در معضل اسراییل، فلسطینیان و حزب الله لبنان گفته میشود در بحران موجود عراق هم وسیعا دخیل است – ادارهء است که در این اوآخر بر گسترش همکاری ها و روابط اش با SVR وسیعا افزوده است. VEVAK از کارکردش تنها نزد رهبر روحانی ایران، آیت اله خامنه ای، جوابگو میباشد. جمهوری آلمان در سال 1966 رییس وقت VEVAK علی فلاحیان، آیت اله خامنه ای و رییس جمهور وقت ایران رفسنجانی را متهم به صدور اوامر برای ترور چندین مخالف سیاسی جمهوری اسلامی در شهرهای مختلف آلمان نمود و حکم بین المللی دستگیری آنها را صادر نمود. VEVAK از جمله سازمانهای است که از دیپلماتهای ایرانی مقیم در کشورهای جهان، خطوط هوایی ایران و حتا از تاجران و کسبه کاران ایرانی در خارج از کشور در راستای اهداف جاسوسی استفاده مینماید.

جبهه متحد ملی و اتهام سازش با بیگانگان
بعد از اعلان تشکیل جبهه ملی به رهبری برهان الدین ربانی در ماه اپریل سال جاری، رییس جمهور کرزی در یک واکنش احساساتی سران این حرکت را به سازش با بیگانگان متهم نمود. رییس جمهور بعد به وزارت خارجه و ریاست امنیت ملی وظیفه سپرد تا در مورد روابط میان سران جبههءملی و کشورهای منطقه تحقیق و بررسی نموده و نتایج آنرا به اطلاع شخص وی برسانند.

بدون شک، رییس جمهور کرزی یک اتهام بی اساس و میان تهی را بر متنفذین سیاسی کشور خود نمی بندد. رسانه های غربی به نقل از منابع اطلاعات امریکا گزارش داده اند که سازمانهای استخباراتی غرب اسنادی را به حامدکرزی ارایه نمودند که در آن نقش VEVAK و SVR در ایجاد و گسترش تنش های سیاسی در کابل، بویژه از جانب سران جبهه ملی، را تصدیق مینماید.

در اولین حرکت جبهه، که بطور سیستماتیک از جانب یونس قانونی حمایت گردید، دو وزیر کابینه حکومت حامدکرزی مورد استیضاح قرار گرفتند که حسب ترتیبات قبلی رویاروی ولسی جرگه و حکومت را در قبال داشت. جبهه در دومین حرکت پلان شدهء خود خواستار قانونی ساختن حضور نیروهای غربی در افغانستان شد. در کشوری که هرچیز بجز از قانون و قانون پسندی در آن وجود دارد و از رییس جمهور تا تمامی اعضای حکومت آن از دالرهای کشورهای غربی مصرف میکنند - کی، چگونه و با کدام ظرفیت نیروهای غربی را به اطاعت از قانون محلی مجبور خواهد ساخت، هنوز واضح نیست.

آنهای که فکر میکنند روسیه، ایران و چین با روند جهانی شدن دموکراسی امریکایی در جهان، بخصوص در افغانستان، مخالف نیستند و از گسترش روزافزون ایالات متحده در حریم ستراتیژیک خود هراسی ندارند باید در اینمورد دوباره فکر کنند. ایران، روسیه و چین هیچکدام خود سیستم سیاسی دموکراتیک ندارند – چگونه میتوان باور کرد آنها از نهادینه شدن این سیستم در افغانستان حمایت میکنند؟

بهرحال، در حالیکه رفت و آمدها مقامات بین کابل و واشنگتن بی سابقه میباشد و رییس جمهور کرزی هر سال چندین مرتبه به کاخ سفید میرود و پیمان های استراتیژیک میبندد، نمیتوان شک کرد که سن پیترزبورگ و تهران هم مایلند در افغانستان مهره های داشته باشند که به آنها بتواند تعهدات ستراتیژیک سری ببندند. در حالیکه جبههء ملی موقف نرمتری در قبال معضلات درازمدت افغانستان و پاکستان نشان داده اند، در شیرازهء سفر حامدکرزی به ایالات متحده رهبران پاکستانی یکبار دیگر از بریتانیا خواسته اند تا نیروهای خود را از افغانستان خارج سازند.

افغانستان یکبار دیگر ناخواسته میدان بازی جنگ سرد میان قدرتهای منطقه و غرب میگردد. حدود سه دهه قبل از امروز سردارمحمد داوود در شبیه وضعیت امروزی نتوانست کشور را از حساسترین مرحلهء گذار عبور دهد. اکنون هم، نه از رهبری موجود دولت افغانستان میتوان توقع دوراندیشی و خرد ستراتیژیک را نمود، و نه هم از مخالفین سیاسی دولت میتوان امید استقلالیت عمل و تعهد بر منافع ملی را نمود. ما با پشت سرگذاشتن سیاه ترین روزگار و متحمل شدن شدیدترین ضربات ویرانگر از جانب ابرقدرت ها، اینک باردیگر بسوی میدان زورآزمایی قدرتهای منطقه و یک ابرقدرت مغرور و غیرمقید کشانیده میشویم. معضل نیروی اتمی ایران، نصب تکنالوژی دفاع راکتی در پولند و جمهوریت چک، بحران حزب اله لبنان و اسراییل، جنگ میان جهانی شدن دموکراسی لیبرال غربی و روحانیت و اسلامگرایی نوین، دسترسی به منابع طبیعی شرق میانه و آسیایی میانه و ده ها عواملی که ایران، روسیه و چین را در مقابل امریکا و متحدین اروپایی اش قرار داده است اینبار باید در عراق و افغانستان حل گردند.

این بازی آغاز یافته است و باید دید گامهای بعدی قانونی، کرزی و حامیان آنها چیست.