حقوق بشر برای همه!

بخاطریکه جنگ و اشغالگری هر روز جان صد ها انسان بی گناه را در اطراف زمین می گیرد، شهر ها و قریه ها را ویران می کند و هزاران، زخمی و معلول و بیخانمان و پناهجوی بی پناه به دنبال می گذارد؛ بخاطریکه قربانیان جنگ و بازماندگان تراژدی ها نمی توانند، حتی در دموکراتیک ترین و آرام ترین کشورهای دنیا، پناهگاهی پیدا کنند، زمین زخمیست، زمین اندوهگین است، تن زمین تب دارد!

من از دورها می آیم، آنقدر دور که ما اینک صدای ریختن بمب ها بر شهرهایش را نمی شنویم؛ آنقدر دور که ما اینجا فریاد نیمه شب کودکانش را زمانیکه با لباسهای آتش گرفته از انفجارها فرار می کنند، نمی شنویم! من از دورها می آیم، همانقدر دور که فلسطین، که بغداد، که موگادیشو...
من از سرزمینی می آیم که جنگ به شکل غمناکی ویرانش کرده. نام سرزمین من افغانستان است.

در سال 2006 بیش از صد پناهجوی افغانستانی همزمان در سه شهر ناروی، اسلو، تروندهایم و استاونگر دست به اعتصاب غذایی 26 روزه زدند تا این پیام را به گوش ناروژی ها برسانند :"ما را دوباره به کشور جنگزده نفرستید". در سال 2007 بازهم 45 پناهجوی افغانستانی با همان شعار، از شهر تروندهایم تا اسلو، به فاصلهء 650 کیلومتر، راهپیمایی کردند. خوشبختانه پشتبانی مردم ناروی از این حرکتها و فشار فزاینده بر مقامات دولت ناروی باعث شد که این دولت تغییر سیاست دهد. از این طریق صدها پناهجوی افغانستانی از زندگی مخفی بیرون خواهد آمد و به یک زندگی نورمال بر خواهد گشت. این یک پیروزی بود، یک پیروزی بزرگ علیه سیاست های اوج گرنده ضد پناهندگی در اروپا و از جمله ناروی. ولی این نه پایان مبارزه است و نه کل مبارزه. زیرا هنوز پناهجویانی زیادی هستند که در خطر دیپروت قرار دارند. زیرا هنوز جنگ و فقر و نا امنی در جهان افزایش می یابد و انسانهای بیشتری هر روز زندگی و خانه های شان را از دست می دهند و به جستجوی یک پناه گاه امن بسوی گوشه های ارامتر زمین روی می آورند. ریشه ی جنگها و بی خانمانی آنها نیز فقط در کشورخوشان نیستند، بسیاری آن جنگها مستقیم یا غیر مستقیم توسط دولتهای دموکراتیک غربی تمویل می شوند و بازار ازاد و گلوبالیزاسیون آخرین قطره خون را از رگهای فقیر ترین ساکنان زمین می مکد و آنها را به سوی آوارگی، حقارت و مرگ می راند.

بنا براین، این بی پناهی فقط قصه ی پناهجویان افغانستان نیست، این داستان تمام پناهجویان و آورگان از تمام کشورهای جنگزده و فقیر است. این قصه ی تراژدی خاموش و فراموش شده ای انسان امروز است.

زمانیکه، پس از پیمودن هزاران کیلومتر فاصله ها ی مرگبار، خیلی اندکی از پناهجویان، یک نفر از صدهزار نفر، وارد ناروی می شود، دولت ناروی اول او را می برد در کمپهای دور افتاده و منزوی نگه میدارد، بعد از چهار پنج سال جواب رد می دهد و سپس اسمش را از "پناهجو" ، که اصطلاحی است برای نیمه انسان بودن، به "غیر قانونی و بدون کاغذ" تغییر می دهد و بنا بر این تمام هویت و حقوق اساسی انسانی اش را به این بهانه نقض می کند. پس از آن، پلیس با دست بند، شب و روز دنبال این انسان های غیر قانونی می گردد تا زندانی و اخراج شان کند.

می دانیم که تخمینا 8 تا 28 هزار از این انسانهای "غیرقانونی" و "بدون کاغذ" در ناروی مخفی هستند و بعضی از آنها بیشتر از 10 تا 15 سال، بدون حق کار، حق تحصیل، حق مسافرت و حق دسترسی به مراقبتهای صحی اینجا مانده اند. هیچ کسی نمی داند که این انسانهای "غیرقانونی" و "بدون کاغذ" چگونه در ناروی زنده می مانند، کجا هستند و که هستند؟ پس حقوق اساسی بشر، آنچه که غرب از آن مذهبی ساخته برای توجیه تمام فخرفروشی ها، تجاوزها و ویرانگری هایش در گوشه های دیگر جهان، چه می شود؟

ناروی درحالیکه از حقوق بشر در افریقا و آسیا حرف می زند، اما خودش اساسی ترین حقوق بشر را در خانه خود زیر پا می کند.

تشکر از برگزارکنندگان که امسال عنوان این فیستوال را "فیستوال همبستگلی" انتخاب کرده اند. یک عنوان دقیق و به جا. اینک دقیقا زمان همبستگی است. همبستگی با قربانیان جنگ، همبستگی با پناهجویان و همبستگی با آنسانهای "غیرقانونی" و "بدون کاغذ" که نه توان و امید پیش رفتن دارد، نه جرئت برگشتن به کشورهای جنگزده و خانه ویران شده شان و نه جای و اجازه ماندن در ناروی و سایر کشورهای اروپایی!

اینک زمان همبستگی است،. همبستگی برای بازگرداندن کرامت، احترام و عدالت به زندگی انسان. مهم نیست که آن انسان در کجای زمین به دنیا آمده باشد، رنگ پوستش چگونه باشد و چه مذهبی داشته باشد.

این همبستگی می تواند یک قدم کوچکی باشد برای شفا بخشیدن به زخمهای زمین و تسلیت دادن انسان امروز!

سالها پیش، زمانی که احزاب و گروهای مسلح اسلامی برای کنترل مناطق مرکزی افغانستان با هم می جندگیدند، من یک بچه خورد سال بودم. پدرم فراری و از افغانستان خارج شده بود. مادرم تنها سرپرست یک خانواده ی بزرگ متشکل از کودکان قد و نیم قد بود، او باید پیوسته ما را به دهکده های امن تری انتقال می داد و برای ما غذا و جای تهیه می نمود، در حالیکه تفنگداران گروه های متخاصم، که از جنگ باز می گشتند، منظما در گروپهای 30-40 نفری می امدند و مادر را با فحش و دشنام و اذیت ناگزیر می کردند تا با دست خود آخرین ذخیره مواد غذایی خود را برای آنها بپزد. بر آمدن از عهده آن همه مسئولیت و مشکلات، بدون شک، بیرون از توان یک زن تنها در یک دهکده ی دور افغانستان بود. اما مادر در چنین شرایطی نه تنها به فکر ما کودکان خودش بود بلکه کودکان بی سرپرست و بی خانمان دیگر را نیز از دهکده های اطراف و جنگزده در مسیرش با خود می گرفت و مورد مراقبت قرار می داد. روزی یکی از عموهایم گفت: در این وضعیت که از عهدهء غذا و جا برای بچه های خودت بر آمده نمی توانی، چرا مسئولیت بچه های مردم را نیر به عهده میگیری. مادرم پاسخ داد: " اینها هم انسان هستند و همانقدر غذا، جای، عشق و مراقبت نیاز دارند که کودکان من. نمی توانم بی پناه رهای شان کنم. اینها هم کودکان من هستند!" اگرچه آنزمان ما نیز گهگاهی با مادر ناراحت می شدیم زیرا غذا و جای کافی برای همه وجود نداشت. اما سالها بعد فهمیدم که پاسخ و عمل مادر درست و انسانی بوده، درست ترین و انسانی ترین کار ممکن در چنان شرایطی.

از آن پس، آن پاسخ برای همیشه زندگی مرا تغییر داد! سپاسگزارم از مادرم که آن روزها بزرگترین و مهم ترین درس زندگیم را به من آموخت.

خواهران و برادران!

بیایید امروز تصمیم بگیریم که خانه، غذا و قلبهای خود را با قربانیان جنگ، این پناهجویان بی پناه و این انسانهای غیر قانونی مشترک شویم تا استخوانهای آنان زیر هراس سنگین دیپورت، تنهایی و نا امیدی نشکند. امروز ما هیچ یک از آن مشکلات و گرفتاریهایی را نداریم که آن روز مادرم داشت و لی با وجود آن هر کودکی را کودک خودش می پنداشت. ماباید برای قربانیان جنگ ها و فاجعه ها که به این کشورهای امن پناه می آورند، نشان دهیم که تنها نیستند و در این شهرهای غریب و نا آشنا کسانی هستند که به آنها می اندیشند. و این همبستگی تحفه یی باشد که ما از این جزیره با خود می بریم. تحفه برای چهرهای غمگین، مضطرب و وحشت زده که در خیابانهای شهرهای مجلل اروپا می بینیم، تحفه برای آنانی که در کمپ های دور و منزوی، در برزخ زمین نگهداری می شوند و ما باید برویم به آن کمپ ها سر بزنیم و پای حرف و اندوه های آنان بنشینیم.

انسان صنعتی امروز به شنیدن سرگذشت دردناک همنوعان خودش که در گوشه های دیگر زمین اشتباها و نا خواسته به دنیا آمده اند، ضرورت دارد تا بتواند قالبهای شیشه ی زندگی مرفه اش را بشکند. چنین همبستگی یی به تعمیق و وسعت انسانیت ما کمک خواهد کرد تا در جلای خیره کننده دنیای مدرن گم نشویم و خود را باز یابیم!

بدون شک، امروز به خاطریکه جنگ مهمترین و عمدترین مسئلهء عصر ما است، حق پناهندگی یکی از مهمترین و عمده ترین مسئلهء حقوق بشر است. حقوق بشر بدون حق پناهندگی، بی معنا، ریا کارانه و یک دروغ بزرگ است.

سالها پیش، جزیره کارل (Karlsøya) که هرساله میزبان این فیستوال رنگین و بزرگ و آموزنده است، یک پناهگاه کوچکی بود برای آرزو ها و آرمانهای بزرگ هنرمندان و روشنفکرانی که از زندگی صنعتی و بازار آزاد و استثمار خسته شده بودند. ساکنان این جزیره از هر نوع عقیده، باور، میلیت و نژادی که بودند برای رویا و آرزوی واحدی گرد هم جمع شده بودند، و آن آرزوی یک جامعهء برابر، رنگین و متفاوت بود. جامعهء که هر انسانی در آن برابر هر انسان دیگر شایسته احترام و زندگی بهتر است. ما که امروز، از سراسر اروپا با رنگها، زبانها و باورهای گوناگون اینجا جمع شده ایم، باید نگذاریم آن رویا فراموش شود!

بیایید برای تحقق شعار "حقوق بشر برای همه!" دست ها، اراده ها و توانایی ها خود را به هم پیوند دهیم. "ما بسیاریم"، می توانیم برنده شویم!

ظاهر
فیستوال همبستگی، کارلز اویا-ترمسو، 2 اگست 2008