نورستانی، چه تفاوتی با سيد حسين انوری دارد؟

هرات شناسي و جامعه شناسي هرات باستان كار بس دشوار است . زيرا مردم اين ولايت حد اقل طي دو دهه اخير شاهد تحولات گوناگون بوده است . حلقات و گروهاي مختلف با انديشه هاي بسيار متضاد دراين ولايت نطفه گرفته اند .

برخي حلقات از مدنيت و پست مدرنيزم سخن ميگويند . در انديشه اين جمع وجماعت ، حكومت ايده آل و اداره قابل قبول ، تشكل و اداره كاملا هراتي و عاري از« بيگانگان» است . اين حلقات و دستجات هراتي كه بيشتر حول محور شوراي متخصصان به رهبري « محمد رفيق شهير» رييس اين نهاد نيمه روشنفكر مي چرخد، باور دارد كه سزاوار حكومت و حكومت داري در هرات فقط شخص هراتي است نه بيگانگان . زيرا آقاي شهير بارها در مصاحبه ها و سخنراني هايش كه گاهگاهي ادا و اكت يك چهره روشنفكر هراتي را بخود ميگيرد ، گفته است ، " در هرات فقط يك شخصيت هراتي مي تواند امنيت و باز سازي به ارمغان آورد" . او به عنوان چهره منتقد و گاها مخالف« سيد حسين انوري» واليي سابق هرات ، از او هميشه بعنوان يك شخصيت بيگانه براي هراتي ها ياد ميكرد ؛ وباور داشت كه اگر سيد حسين انوري دست از سر مردم هرات بر دارد ، هرات گلستان خواهد شد ؛ اين گروه پيوسته با هر اداره د رهرات مخالفت كرده و آنرا به چالش گرفته است .

آقاي شهير با همراهانش در شوراي متخصصان روزگاري علم مخالفت بر عليه اسمعل خان را بر افراشته بود و از او چهره ضد ملي و مخالف وحدت ملي ساخته بود . و همچنان پرچمدار مقابله با حضور سيد محمد خير خواه بحيث والي هرات بود و بارها اورا به بي كفايتي و ضعف مدريتي متهم ميكرد . بنا بر اين اين حلقه از تحصيل كرده گان هرات ( شوراي متخصصان ) با پيش زمينه و سابقه سياسيش ، بعنوان يكي از چالش ها فرا روي دكتر يوسف نورستاني والي جديد هرات است . زيرا در انديشه اين جماعت و گروه از تحصيل يافتگان هرات باستان ، نورستاني از نورستان است نه از هرات باستان همانگونه كه سيد حسين انوري از پروان بود ؛

حلقات ودستجات وابسته به اسمعل خان به رهبري غلام يحيي سياوشاني يكي ديگر از گروهاي چالش ساز در برابر دكتر نورستاني به شما ر مي آيد. زيرا آقا ي نورستاني بعنوان يكي از چهره هاي افغان مليتي و مورد حمايت حزب افغان ملت ، اساسا با ديد و انديشه هواداران اسمعل خان سازگاري ندارد . زيرا سيد حسين انوري كه در يك تفاهم و توافق با اسمعل خان بعنوان والي درهرات آمده بود ، آهسته آهسته به صفت چهره مخالف بدل شد . اين گروه كه معروف به لايه هاي زيرين اسمعل خان درهرات مشهور است ، آقاي انوري را به چالش بسيار خطر ناك فرا خواند . تظاهرات هاي خونين ، حملات انتحاري و آدم رباي هاي روز افزون اداره تحت حمايت آقاي انوري را با مشكل اساسي مواجه ساخت . استدلال اين گروه سياسي و وابسته به جمعيت اسلامي اين بود كه ما والي هزاره نميخواهيم . در حاليكه آقاي انوري هزاره نيست ولي به اتهام حمايت از هزاره ها هميشه مورد انتقاد اين گروه سياسي قرار گرفت . بنا بر اين دكتر نورستاني كه يك چهره افغان مليتي به شمار مي آيد ، سر نوشت بد تر از آقاي انوري را از ديد اين حلقه سياسي ، در هرات خواهد داشت ؛

واكنش غلام يحي سياوشاني در برابر پشنهاد مذاكره از سوي دكتر نورستاني نشان مي دهد كه وي با چه حلقات ودستجات افراطي و تماميت خواه در هرات مواجه است . روزگذشته دكتر نورستاني پيشنهاد مذاكره با مخالفين دولت از جمله غلام يحي سياوشاني را داده بود و ازاو خواسته بود كه بدون قيد و شرط سلاح خودرا به زمين گذاشته به پروسه ( دي دي آر) ملحق شود . تا زمينه امنيت و رفاه فراهم گردد . آقاي نورستاني كه در جمع خبرنگاران در يك نشست خصوصي و بدور از مصاحبه و كنفرانس ، سخن ميگفت، موجوديت گروه هاي مسلح غير مسول را در هرات براي دولت چالش آفرين خوانده و به آنها هشدار داد،" در صورت كه از پيشنهاد مذاكره وي سر باز زنند با آنها برخورد قانوني وشديد خواهد شد" . غلام يحي سياوشاني در واكنش به اين سخنان ، گفته است وي براي جهاد و مقابله با كفر وشرك دست به سلاح برده و تازمانيكه نيروهاي خارجي از افغانستان خارج نشوند ، وي به جهادش ؛ ادامه خواهد داد ؛

پيشنهاد مذاكره با مخافلين دولت در حوزه جنوب غرب افغانستان درحالي از سوي دكتر نورستاني واليي جديد هرات بعنوان تنها گزينه تامين امنيت و بازسازي ، مطرح مي شود كه گزارش ها از گسترش روز افزون ساحه تحت كنترل و حضور نظامي شبكه هاي دحشت افكن ( طالبان ، حزب اسلامي ، جماعت التبلبغ و حركت المجاهدين ) ،در حوزه جنوب غرب حكايت دارد .

جنگهاي دوامدار در بادغيس ، نبرد هاي خونين در ولايت فراه ميان نيروهاي دولتي و طالبان و همچنين حملات انتحاري روزافزون در هرات ، نه تنها براي هرات و حوزه جنوب غرب چالش آفرين است كه در صورت عدم توجه دولت و جامعه جهاني ، تماميت افغانستان را به چالش مرگبارطلبيده است . بنا بر اين در كنار غلام يحي سياوشاني كه گفته مي شود صدها تن از مجاهدين تحت حمايت اسمعل خان را به منظور به چالش كشاندن نيروهاي خارجي و دولت ، گيرد آوري كرده است ، گروهاي حزب اسلامي به رهبري گلبدين حكمتيار ، طالبان به رهبري مولوي دستگير در حوزه جنوب غرب با مركزيت ولايت بادغيس ، مي توانند امنيت هرات و اداره دكتر نورستاني را به چالش مرگبار بكشاند .

تنها حلقه ي كه ميتواند در ظاهرامر با دكتر نورستاني همسو ي داشته باشد ، حلقه پراكنده و با حاشيه هاي زياد در محور مولوي خداداد صالح است . اين گروه بشدت محافظه كار كه از همآهنگي لازم برخوردار نيست ، با پاليسي " با همه باش و با هيچ كس نباش " هميشه نان را به نرخ روز ميخورد . مولوي خداداد همانگونه كه بعنوان رييس محكمه هرات در زمان دكتر نجيب بود ، در همين پست خود در زمان طالبان نيز باقي ماند . اودر زمان اسمعل خان نيز بحيث رييس محكمه هرات انجام وظيفه كرد . اين گروه همانگونه كه ظاهرا از انوري حمايت ميكرد ، اين حمايت ظاهريش را از دكتر نورستاني ادامه خواهد داد .

دريك جمع بندي كوتاه مي توان گفت ، اساسا از" ديد " برخي لايه ها ي سياسي و اجتماعي فعال در هرات ميان سيد حسين انوري و دكتر يوسف نورستاني كدام تفاوتي وجود ندارد . زيرا از ديد آنها كسي مي تواند درهرات تاثير گذار و مثمر ثمر باشد يك شخص هراتي ، تاجك تبار و از جمع آنها باشد . زيرا اگر آقاي انوري از ديد آنها يك هزاره بود ، دكتر نورستاني يك افغان مليتي است . در واقع اين دو هويت ( هزاره و افغان مليتي) متاسفانه براي لايه هاي وابسته به اسمعل خان و شوراي متخصصان كه بيشتر مي توانند در جو سازي ها ، تاثير گذار باشند ، قابل قبول نيست . افغانستاني بودن و هويت افغانستاني در ديد گاه اين لايه ها اصلا جاي ندارد . بنا بر اين پيشنهاد مذاكره و گفتگو با مخالفين دولت از سوي دكتر نورستاني ، راه به تركستان خواهد بود زيرا اين راه را بارها سيد حسين انوري والي سابق هرات رفته است.