گزارشی از کنفرانس گوتنبرگ: کشتار هزاره ها در پاکستان؛ چالشها و راهکارها

با توجه به گزارش دیدبان حقوق بشر پاکستان، در یک دهه ی اخیر حد اقل هشت صد نفر از اقلیت قومی هزاره در ایالت بلوچستان این کشور جانشان را در اثر حملات هدفمندانه از دست داده اند و نزدیک به سه هزار انسان بیگناه، شامل زن، کودک و دانشجو، مجروح گردیده اند. ادعا میشود بسیاری این حملات را شبکه های تروریستی القاعده مانند لشکر جنگوی و امثال آن انجام داده اند. در حال حاظر با شدت گرفتن حملات، زندگی نیم ملیون جمعیت شهر در محلات شان محدود شده اند.

با این حال حکومت پاکستان تا کنون بجز اینکه نقش یک تماشاگر را بازی کرده، هیچگونه اقدامات عملی برای حفاظت از نیم ملیون شهروند این کشور انجام نداده است.

اتحادیه سراسری شهمامه و صلصال کنفرانسی را زیر عنوان "کشتار هزاره ها در پاکستان: چالشها و راهکارها" به تاریخ 1 دسامبر 2012 در شهر گونتبرگ سویدن برگذار نموده بود. حدود دوصد اشتراک کننده با شمول برخی از فعالان حقوق بشر از سراسر سویدن، با وجود برف و دمای چند درجه زیر صفر، دراین کنفرانس که هدف از برپایی آن آگاهی دادن به جامعه مدنی سویدن در مورد وضعیت اسفبار اقلیت قومی هزاره در پاکستان بود، حضور داشنتند.

کنفرانس با گردانندگی لیلی آرزو و علی ساقی ساعت 14:30 آغاز گردید.

در اول استاد کاظم یزدانی، محقق و تاریخ نویس افغانستان، یک تعریف جامع از تعهد جنایات علیه قوم هزاره توسط عبدالرحمان خان، امیر افغانستان در قرن 19، ارایه داد. آقای یزدانی توضیح داد عبدالرحمان که از طریق معامله با ارتش اشغالگر انگلیس به قدرت رسیده بود، چگونه %62 جمعیت جامعه هزاره را قتل عام کرد، هزاران تن آنها را به بردگی کشاند و هزاران تن دیگر را مورد شکنجه و آزار قرار داده و آنهارا مجبور به ترک کشور نمود. آقای یزدانی در مورد مصادره زمینها و اموال هزاره ها و توضیع آنها برای اقوام پشتون نیز شرح داد. و همچنان علاوه نمود که عبدالرحمان برای هموار ساختن راهش از مذهب به عنوان وسیله استفاده نموده 13 قاضی روحانی را وادار کرده بود که کتابی را در باره "و جوب اطاعت اولوالامر و وجوب قتل رافضیان و یاغیان" به رشته تحریر در آورند.

پس ازآن یک فلم مستند در مورد قتل عام بی رحمانه هزاره ها در پاکستان، ساخته سجاد گوهر، دراین کنفرانس نشان داده شد که با دیدن آن اشک تأسف در چشمان بسیاری از حاضرین حلقه زد.

بلافاصله بعد از ختم این فیلم مستند، داکتر سلیم جاوید، ژورنالیست آزاد و فعال حقوق بشر، به شرح تعدادی از حملات وحشتناک بر هزاره های پاکستان در سال 2012 پرداخته و به گزارشهای که توسط سازمانهای مختلف حقوق بشر تهیه گردیده و در روزنامه های کشور منتشر گردیده است، اشاره نمود. داکتر سلیم جاوید همزمان با شرح خطرات و تهدیدات جدی که در سایه حکومت مرکزی و ایالتی متوجه اقلیت قومی هزاره میباشند، علتهای اساسی آن را از جمله طالبانیزه کردن ایالت بلوچستان، برنامه های ایجاد تغییر دموگرافیک قومی و تروریسم فرقه ای بیان نمود.

در ادامه، پروفیسور اشتیاق احمد، نویسنده و تحلیلگر سیاسی سویدنی- پاکستانی در سخنرانی اش روی علل و عوامل خشونت مذهبی و فرقه ای در منطقه بویژه در پاکستان پرداخت. ایشان به وضوح تصریح نمود که کشورهای زیاد چون پاکستان از بنیادگرایی مذهبی و فرقه ای به عنوان ابزار فشار کار می گیرند. او همچنان گفت که اسلام منحیث ابزار سیاسی در ایجاد پاکستان نقش مهم ایفا نمود و سپس در دهه هفتاد جامعه احمدیه قربانی اصلی سیاست تمکین گروهای مذهبی شیعه و سنی گردید. گروهای که خود بعدا مورد سو استفاده دستگاهای نظامی پاکستان و رژیم های سعودی و ایران قرار گرفتند. با این تحلیل، ایشان نتیجه گیری نمود که هزاره ها همانند دیگر اقلیت ها منحیث یک هدف نرم توسط رژیم های تشنه به قدرت نه تنها در پاکستان بلکه در افغانستان و ایران قربانی گردیدند.

کنفرانس بعد از 15 دقیقه تفریح، دوباره توسط ویدیو کنفرانس علی دایان حسن، دایرکتر دیدبان حقوق بشر در پاکستان و بخش آسیا، ادامه یافت. وی در سخنانش گفت اقلیت های قومی- مذهبی در پاکستان همواره مورد تبعیض، شکنجه و کشتار سیستماتیک قرار میگیرند، که پاکستان را دچار چالش های جدی حقوق بشری ساخته است که این چالشها بیشتر در ایالت بلوچستان که در طول تاریخ خانه امنی برای طالبان و متحدین این گروه بوده، وجود دارند. وی با گزارش از وضعیت حقوق بشری دراین کشور، خاطر نشان کرد که حمله بر هزاره ها در سال های اخیر افزایش یافته و در سال 2012 به بلند ترین درجه اش رسیده است. آقای علی دایان همچنان گزارش داد که تقریبا یک سوم از کشته شده های شیعه پاکستان در سال 2012 متعلق به جامعه هزاره بوده است، جامعه که هم از نظر قومی و هم از نظر مذهبی در مخاطره میباشد. وی گزارش داد که سال گذشته لشکر جنگوی به هزاره ها هشدار داد که پاکستان را ترک کنند و در پی این هشدار حملات این گروه به مردم هزاره شدت یافته و به گلوله بستن هزاره ها در هر گوشه و کنار جامعه، زندگی را برای این مردم روز به روز تنگتر کرده است. درعین حال حاکمان بلوچ در حکومت ایالتی بلوچستان دربرابر معضلات هزاره ها کاملا بی توجه بوده و کوچکترین همدردی با این مردم نشان نداده اند.
علی دایان در پاسخ به سوالات حاضرین به عنوان رئیس دیده بان حقوق بشر در پاکستان وعده داد که مسئله کشتار هزاره ها را در تمام مراجع مربوطه مطرح نماید.

پروفیسور ناظر حسین نیز دراین کنفرانس اشتراک کرده و شنوندگان را از آخرین تحولات کویته، از جمله بوجود آمدن گروه های شبه نظامی به نام لشکر الاسلام که مسئول حملات اخیر بر هزاره ها است، آگاه نمود. وی همچنان تحولات سیاسی منطقه پس از جهاد افغانستان علیه شوروی سابق را تحلیل و تجزیه کرد.

دراین بخش از برنامه که قرار بود احمد شجاع و اشرف جوادی از طریق ویدیو کنفرانس در بخش گفتمان شرکت نمایند، متأسفانه‏ به علت مشکل فنی نتوانستیم با آنان ارتباط برقرار کنیم. آن عده سوالاتی که توسط این دوستان پاسخ داده شده است، در آینده نزدیک همراه با متن سخنرانی دیگر سخنرانان تدریجن نشر خواهند شد.

استاد بومان علی قاسمی، از شکنجه مردم هزاره افغانستان در عصر حاضر، بخصوص زمان امارت اسلامی طالبان و ادامه این آزار و اذیت ها به دست طالبان بنام کوچی سخن گفت. وی به نقل از آمار منتشر شده توسط سازمان دیده بان حقوق بشر گفت که طالبان حداقل دو هزار هزاره در بامیان، سه صد در یکاولنگ، و دو هزار هزاره را در مزار شریف به قتل رسانیده. اما منابع افغان آمار دقیق این کشتار را 6 هزار تا 8 هزار گزارش میدهد، در حالیکه منابع محلی شمار کشته شده گان را بیشتر از ده هزار برآورد میکنند که این کشتار تا چندین روز در هزاره جات ادامه داشت.

او افزود هزاره ها در حال حاضر نیز، با حضور نیرو های ناتو در افغانستان، کشته میشود، که نمونه ای ازین کشتار ها حملات طالبان کوچی نما در مناطق بهسود و دایمیرداد است که به گزارش کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در سال 2008 حد اقل 24 هزاره کشته شده، 48 خانه به آتش کشانده شده و 6 هزار خانواده بی خانمان گردیده اند.
آقای قاسمی در پایان سخنانش نگرانی شدید جامعه هزاره را از بازگشت طالبان اعلام نمود.

سخنرانی پایانی کنفرانس توسط عارف فرمان، رمان نویس و رئیس انجمن حمایت از پناهندگان افغان در ایران، ایراد شد که به جمع بندی نکات مهم بحث های کنفرانس پرداخت. او گفت خودش شاهد بوده که بسیاری از پناهندگان در ایران هزاره بودند، که علی رغم شیعه بودن پیوسته در مواجهه با بی رحمی و تعصب قرار داشته اند. آقای فرمان از جامعه مدنی و فعالان حقوق بشر سویدن خواست که این مسأله را با دولت سویدن مطرح کنند تا بر دولت پاکستان به منظور تأمین امنیت همه اقلیت های قومی و مذهبی، از جمله هزاره ها، فشار وارد کند.

در اخیر کنفرانس قطعنامه پایین توسط علی ساقی و لیلی آرزو به زبانهای انگلیسی و دری خوانده شد که از طرف حاضرین تایید و امضا گردید. برگه های امضا شده قطعنامه به علاوه اسناد کشتار هزاره ها، برای صفارت های مربوطه فرستاده میشود.

گتنبرگ کنفرانس: کشتار هزاره ها در پاکستان؛ چالشها و راهکارها

قطعنامه

• ما خواهان یک بررسی قضایی در سطح بالا از جریان ظلم و قتل عام سیستماتیک بر هزاره ها در پاکستان هستیم.

• ما از جامعه مدنی، فعالان حقوق بشر و رسانه های سویدن تقاضا مندیم که قتل عام مردم هزاره را در سطح ملی و بین مللی انعکاس دهند.

• ما از ارگانهای حقوق بشر خواهانیم که تیم های تحقیقاتی و ناظران خود را برای نظارت بر اوضاع در پاکستان فرستاده و بر دولت پاکستان فشار وارد نمایند تا از حقوق اقلیتها از جمله هزاره ها که روزانه کشته میشوند، حفاظت کند.

• ما از جامعه مدنی سویدن درخواست مینماییم که بر دولت سویدن فشار وارد نمایند تا خواستار بهبودی وضعیت حقوق بشر و حفاظت از اقلیتها به شمول هزاره ها دربرابر کمکهای هرساله اقتصادی سویدن به این کشور شود.

• ما از حکومت سویدن تقاضا مینماییم که نگرانی ما را با کشورهای عضو ناتو مطرح نمایند تا یک برنامه مشخص برای حفاظت از هزاره ها و دیگر شهروندان غیر مسلح افغنستان درنظر گرفته از بازگشت طالبان جلوگیری نمایند

• ما خواستار بهبودی وضعیت حقوق بشر در ایران و برخورد مطابق به قوانین بین مللی جمهوری اسلامی ایران با مهاجرین افغانی دراین کشور هستیم

نوت: ویدیوها و متن های سخنرانی این کنفرانس، در آینده نزدیک در دسترس همه قرار میگیرد.
ارتباط با اتحادیه سراسری شهمامه و صلصال:
فیسبوک: www.facebook.com/ShahmamaSalsalSweden

تویتر: @ShahmamaSalsal
ایمیل: shahmama.salsal @ gmail.com