افزایش بی سابقه پناهجویان افغانستانی دریونان

گرچند ورود پناهجویان افغانی به یونان واروپا چیزی تازه ی نیست. وسالهاست که مردم افغانستان به دلیل جنگ ها ناامنی ها وفقر وتنگدستی کوشش میکنند خاک این کشور را ترک نموده ودرکشورهای دیگری آرامش وفردای بهتری را جستجو کنند. پناهجویان افغانستانی پس ازفرار ازکشور شان اولین امید را به ایران وپاکستان می بندند، کشورهای که همسایه ی افغانستان اند ودرقضایای جنگ سی ساله افغانستان دست درازی زیادی داشته اند. پناهجویان به محض رسیدن به کشورهای همسایه برخلاف آنچه تصور دارند به مشکلات زیادی روبرو میشوند.

تحقیروتوهین ردمرز شدن به دلیل نداشتن اسناد، بازداشت های خودسرانه وآزار واذیت درخیابانها توسط نیروهای امنیتی وگروه های ناسیونالیست اولین چیزهایست که یک مهاجر افغانستانی درایران وپاکستان باآن روبرو میشود. ازسوی دیگر این مهاجرین درکشورهای ایران وپاکستان حتی ازحقوق اولیه شان نیز بهروه مند نیستند، کودکان شان حق تحصیل را ندارند وبه خودشان نیز حق کار داده نمیشود. لذا مجبورند به طور سیاه بدون هیچ تضمین وبیمه کارکنند تا مایحتاج خانواده های شانرا بیابند. مهاجرین افغانستانی که درایران مانده اند حتا پس ازگذشت سی سال تا هنوز ازحقوق شهروندی شان برخوردار نیستند واسناد پناهندگی نیز ندارند. این همه مشکلات ونبودن امید برای بازگشت به افغانستان باعث میشود تا این آواره گان یکبار دیگر دست به مهاجرت بزنند. مهاجرت به سوی اروپا جایی که نظر به گفته خودشان، بزرگترین حامیان حقوق بشر هستند ودراین باره پیمان ها وقراردادهای زیادی امضانموده اند.

سفر دوباره از ایران وپاکستان ازمیان ترس وحشت بسوی اروپا آغاز میشود وخانواده های که آرزو دارند حد اقل برای فرزندان شان جای امنی را پیدا کنند راه های دور ودرازی را با خطر جان می پیمایند تا به مرز ایران وترکیه برسند، آنها درمرز ایران وترکیه باید سخره های کوه سلماز را پیاده ویا سوار بر مرکب قاچاقچیان پشت سربگذارند، جایی که بسیاری ازاین پناهجویان دردام مافیایی کرد که درقله کوه سلماز درکمین اند گیر می افتند ومجبور اند به آنها پول بپردازند وگرنه با سرنوشت بدی دچار میشوند.
هارون یکی از مهاجرین افغانستانی که از مرزسلماز گذشته است یک چشم وانگشتان پای چپش را ازدست داده است. او که حالا درشهر پاریس فرانسه درخواست پناهنده گی کرده است وآرزو دارد آنجا نقطه پایان بدبختی هایش باشد. وقتی ازسرگذشت سفرش قصه میکند چشمانش را آب میگیرد وبامکث های فراوان وعقده درگلو میگوید؛ به خاطر که پول نداشتم مافیا چشمم را درآوردند وانگشتان پایم را قطع کردند. پس ازآن دیگر صحبتی نمیکند وبه من اشاره میکند که دیگر توانایی صحبت کردن را ندارد.

درخاک یونان:
اینجا شهرآتن پایتخت یونان است. شهری که باتاریخ پیوند خورده است وزمانی مرکز فلسفه ومدنیت دراروپا بوده است. اینجا درپارکی به نام athiki جمعیت عظیمی ازپناهنده گان افغانستانی که اکثریت آنهارا خانواده ها وکودکان زیرسن هجده سال تشکیل میدهد، روی صندلی ها لم داده اند وهررهگذر ی را به فکر پارک زر نگار درکابل می اندازد. این جعیت عظیم حدود یک ماه است به یونان رسیده اند ولی تاحال بی سرپناه اند وبی سرپناهی آنها عده ازموسسات حقوق بشری دراین شهر را نیز نگران ساخته است. این پناهجویان دراین پارک میخوابند وهمیشه نگران امنیت جانی خود هستند. ازسوی دیگر؛ کودکان این پناهجویان دروضعیت بسیار شکننده ی بسر میبرند. آنها به دلیل راجستر نشدن وامید برای رفتن به دیگر کشور ها هیچ گاهی نمیتوانند درصورت مریض شدن به داکترمراجعه کنند، چون نظر به قانون یونان؛ مهاجرینی که توسط پلیس راجستر نشده وبرگه ثبت وشناسایی اش را با خود نداشته باشد نمیتواند ازخدمات درمانی استفاده کند.

آقای yotis مسول موسسه امداد گر دانشجویان درآتن میگوید؛ اگر موسسات بین المللی به این پناهجویان توجه جدی نکند وضعیت بسیار اسف بار خواهدشد. طبق آمار ریاست اتباع خارجه دروزارت داخله یونان، سال گذشته نزدیک به 19 هزار پناهجوی افغانی داخل خاک یونان شده است وازاین تعداد نظر به گزارش کمشنری عالی سازمان ملل متحد، درحدود 6000 نفرآنرا کودکان زیر سن 18 سال تشکیل میدهد. اما امسال طوریکه پیداست این رقم بطور گسترده ی درحال افزایش است.
این مهاجرین که اکثرا از ولایتهای میدان وردک، قندهار، غزنی وهرات هستند، دلیل فرار ازافغانستان را افزایش ناامنی ها، جنگ ونقض حقوق بشر، فقرگسترده، عدم ثبات سیاسی وازبین رفتن امید برای آینده بهتر میدانند.

علی پناهی میگوید؛ به تازگی حدود صد خانواده ازمردم بهسود ودایمرداد که دراثر حمله کوچی ها به آن منطقه آواره شده بودند، به اینجا رسیده اند. پناهی میگوید کوچی ها باسلاح های سنگین بالای خانه های آنها حمله نموده وچندین قریه رادرآن منطقه ویران وده ها نفر را کشته اند. او میگوید نزدیک به شش سال است که هرسال درگیری بین مردم هزاره بهسود ودایمرداد وکوچی های پشتون ادامه دارد ولی دولت افغانستان هیچ اقدام جدی برای حل این قضیه ازخود نشان نداده است. او می افزاید دیگر امیدی برای مردم باقی نمانده وهمه برای پیداکردن یک زندگی آرام ازافغانستان فرار میکنند.
ازپناهی پرسیدم آیا یونان آخرین مقصد سفرش بوده ویا میخواهد به کدام کشور دیگر برود؟
پناهی میگوید:" دریونان حقوق بشری وجود ندارد و دولت هیچ کمکی به مهاجرین نمیکند. وقتی یک مهاجر به یونان میرسد پولیس یونان اورا میگیرد، یک هفته بازداشت میکند وبعد یک برگه ترک خاک برایش میدهد ومیگوبد برو به سلامت. دولت یونان هیچ فکری به وضعیت مهاجرین نمیکند. حالا ببینید این جمعیت که درپارک میخوابند همه را دولت ومسئولین یونان خبردارندولی هیچ کسی نیست بپرسد آیا این مهاجرین حق وحقوق انسانی هم دارد یانه. هیچ مهاجری در یونان نمیخواهد بماند همه میخواهدبه کشورهای دیگر بروند ومیگویند، انگلستان، ناروی، فنلند ودانمارک کشورهای خوبی هستند ومردمش با مهاجر کمک میکنند."

بااین حال اکثر کشور های اروپایی ازجمله انگلستان، ناروی، سویدن، فنلند واتریش که مهاجرین به آنجاها چشم دوخته اند؛ تا سرپناهی درآنجا برای خود بیابند؛ با اعمال قوانین سخت گیرانه ی، اکثریت پناهجویان را به محض رسیدن به این کشورها یا به افغانستان رد مرز میکنند ویاهم به دلیل قوانین دبلین ، دوباره به یونان میفرستند. یونانی که باوجود شمولیتش دراتحادیه اروپا، هیچ مسئولیتی درقبال حقوق پناهجویان ازخود نشان نمیدهد و به همین دلیل است که ازسال 2009 تا به حال چندین مؤسسه ی حقوق بشری ازجمله کمسیاری عالی سازمان ملل درامور پناهنده گان وسازمان عفو بین الملل بارها ازاین دولت به خاطربد رفتاری با مهاجرین شکایت نموده اند. دولت یونان اما، هیچ گاهی به این شکایت ها پاسخ نداده وتنها اقدام این کشور درمورد مهاجرین درسال 2009 به برداشتن بازداشت گاه شهرmettilini درجزیره lisbo خلاصه شده است. بازداشت گاه mettilini جایی بود که اکثرنوجوانان افغانستانی، ایرانی وکرد به محض رسیدن از راه دریا به آنجا بازداشت میشد وهرکدام آنها به مدت شش ماه درآنجا زندانی می شدند.

داستان پناهجویان افغانستانی دریونان،همه ساله تراژدی های درد ناکی را حکایت میکند. برخورد بد نیروهای امنیتی این کشور با مهاجرین، حمله گروه های ناسیونالیست به آنها وغرق شدن در دریا ویا له شدن درزیر لاری های باربری برای گذشتن ازمرز ورفتن به سوی کشورهای دیگر اروپایی، همه وهمه چیزهای ست که مهاجرین قبل ازرسیدن به این کشور باید درذهن داشته باشند.
گرچند با روی کار آمدن دولت چپی دریونان؛ برخورد نیروهای پلیس با مهاجرین خوبتر شده است ودیگر خبری ازبازداشت های خودسرانه ولت کوب درخیابانها به چشم نمیخورد ولی بازهم گروپ هایی از افراد ناسیونالیست که اکثرا جوانان هستند، درگوشه وکنار شهر درکمین مهاجرین اند وگاه وناگاه به آنها حمله میکنند. اکثر خانواده های مهاجر که درپارک ها میخوابند، قصه های تلخی ازیونان دارند؛ آنها میگویند شب هنگام هیچ کسی نمیتواندراحت بخوابدچون بطور ناگهانی گروپ های ازافراد چماغ بدست درپارکها سرازیر میشوند وبدون هیچ پرسشی شروع به لت کوب مهاجرین میکنند. هنگامی که ازنیروهای پلیس کمک میخواهیم؛ به موقع به محل نمیرسند وازاینکه نیروهای امنیتی این کشور هیچگاهی یک اقدام جدی برای دست گیری این افراد ازخود نشان نداده، این گروپ ها هرروز دست به فجایع بیشتری میزنند.
بااین حال آقای کوسوتیس مسئول بخش اتباع خارجی دروزارت کشور یونان گفته است: تاکنون بیش از 40000 هزار مهاجر افغانی دراین کشور راجستر شده اند وازاین جمله تعداد کمی ازآنها توانسته اند مدارک پناهجویی را دریافت کنند. برای بقیه پناهجویان برگه های موقت اقامت دریونان داده شده است، آنها بایدپس از به اتمام رسیدن تاریخ برگه های موقت ؛ این کشور را ترک کنند.